Podwyższenie kapitału zakładowego na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki z o.o. może nastąpić przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów lub przez ustanowienie nowych. Nowe udziały w podwyższonym kapitale mogą być objęte jedynie przez wspólników w stosunku do ich dotychczasowych udziałów.
Powyższe wynika z uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17.01.2013 r., sygn. III CZP 57/12.
Sąd Najwyższy potwierdził, że podwyższenie kapitału zakładowego na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego i termin podwyższenia może nastąpić przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących lub przez ustanowienie nowych, a zatem do takiego podwyższenia stosuje się art. 257 § 2 k.s.h..
Sąd Najwyższy opowiedział się za stanowiskiem prezentowanym we wcześniejszych orzeczeniach, w których wskazywano, że nowe udziały w kapitale podwyższonym na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki mogą objąć tylko dotychczasowi wspólnicy proporcjonalnie do przysługujących im już udziałów (tak między innymi w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25.02.2010 r., sygn. I CSK 384/09 oraz w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 15.12.2006 r., sygn. III CZP 132/06). Konsekwencją przyjęcia takiego stanowiska, które na pierwszym miejscu stawia ochronę dotychczasowych wspólników, jest to, iż wyłączona została możliwość stosowania podwyższania kapitału zakładowego na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki w przypadku dokapitalizowania spółki przez osobę, która nie jest jej wspólnikiem. Osoba ta nie będzie mogła bowiem objąć nowych udziałów, ponieważ prawo do ich objęcia będą mieli dotychczasowi wspólnicy spółki. Tym samym dokapitalizowanie spółki przez inwestora zewnętrznego będzie możliwe jedynie przez podwyższenie kapitału zakładowego spółki dokonane w wyniku zmiany umowy spółki.
Uchwała rozstrzygająca zagadnienie prawne w składzie siedmioosobowym wiąże tylko w tej sprawie, w której została wydana. Uchwała nie ma mocy powszechnie obowiązującej. Rozważając jednak dokapitalizowanie spółki przez inwestora zewnętrznego przez podwyższenia kapitału zakładowego spółki na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki należy tę uchwałę mieć na względzie, ponieważ sąd rejestrowy może odmówić dokonania wpisu podwyższenia kapitału zakładowego i wpisu nowego wspólnika, wskazując na to, że podwyższenia kapitału zakładowego nie doszło do skutku, ponieważ udziały w podwyższonym kapitale zakładowym nie zostały objęte przez dotychczasowych wspólników.