Od dnia 1 stycznia 2013 r. nastąpiły zmiany w rozliczaniu podatku należnego w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności (art. 89a i 89b ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług – tekst jednolity Dz. U. 2011 Nr 177 poz. 1054 z późniejszymi zmianami).
Zmiany zostały wprowadzone na mocy ustawy z dnia 16.11.2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz. U. 2012 poz. 1342).
Skrócono okres pozwalając na uznanie wierzytelności jako nieściągalnej
Od dnia 01.01.2013 r. nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiekolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. Do dnia 31.12.2012 r. o nieściągalności wierzytelności można było mówić w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Wyeliminowano obowiązek zawiadamiania dłużnika o zamiarze korekty
Od dnia 01.01.2013 r. warunkiem korekty nie jest już uprzednie zawiadomienie dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na uprawdopodobnioną nieściągalność wierzytelności oraz nie uregulowanie przez dłużnika należności w jakiekolwiek formie w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia. Przepis mówiący o tym warunku został wykreślony. Zmiana ta wynika z tego, iż w przypadku nieuregulowania należności w terminie 150 dni dłużnik ma ustawowy obowiązek do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z faktury, o czym poniżej.
Nowy obowiązek dłużników i sankcja za jego naruszenie
W przypadku nieuregulowania należności wynikające z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. W przypadku stwierdzenia, że podatnik-dłużnik naruszył powyższy obowiązek, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z nieuregulowanych faktur, który nie został skorygowany. Dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się w stosunku do osób fizycznych, które ze ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenia skarbowe lub za przestępstwa skarbowe.
Wyeliminowano prawo do korekty w przypadku upadłości dłużnika
Nowym warunkiem wprowadzonym w ustawie, od którego uzależnione zostało prawo do korekty jest to, aby na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, dłużnik nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Do dnia 31.12.2012 r. taki warunek nie został wprowadzony, co skutkowało tym, iż przedsiębiorcy dokonywali korekt podatku od towarów i usług w stosunku do wierzytelności nieściągalnych, które powstały w momencie, kiedy dłużnik nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, a których nieściągalność wynikła właśnie z ogłoszenia upadłości dłużnika.