Strony mogą zawrzeć umowę o pracę na czas nieokreślony w dacie wcześniejszej, niż data rozpoczęcia pracy. Co dzieje się jednak w przypadku, gdy w okresie pomiędzy zawarciem umowy a terminem rozpoczęcia pracy, po stronie pracodawcy wystąpią trudności finansowe pod wpływem których pracodawca podejmie decyzję o rozwiązaniu umowy.
Czy w omawianej sytuacji dopuszczalne jest wypowiedzenie?
W kwestii tej wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 października 2007 r. sygn. akt II PK 56/07, w którym przede wszystkim zwrócił uwagę, iż stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy (jeżeli zaś terminu rozpoczęcia pracy nie określono w dniu zawarcia umowy). Przepisy kodeksu pracy przewidują zatem możliwość określenie w umowie o pracę późniejszego terminu nawiązania stosunku pracy niż dzień zawarcia umowy o pracę, nie wprowadzając w tym zakresie żadnych ograniczeń w czasie.
Przepisy kodeksu pracy nie uzależniają też powstania stosunku pracy od faktycznego rozpoczęcia przez pracownika pracy, albowiem do nawiązania stosunku pracy wystarczająca jest czynność prawna jaką jest umowa o pracę. Dlatego też, jeżeli termin rozpoczęcia pracy jest w umowie określony to stosunek pracy powstaje w określonej dacie, bez względy na to, czy pracownik przystąpi do wykonywania pracy.
Jeżeli zatem strony wskazały w umowie o pracę dzień rozpoczęcia pracy późniejszy niż data zawarcia umowy, okres pomiędzy zawarciem umowy a nawiązaniem stosunku pracy nie jest rozumiany jako okres zatrudnienia, zaś pracownikowi nie przysługują w tym okresie uprawnienia wynikające ze stosunku pracy. Natomiast w okresie między zawarciem umowy o pracę a terminem określonym w niej jako data nawiązania stosunku pracy, umowa ta może być rozwiązana na zasadach ogólnych przewidzianych w kodeksie pracy.
Przepisy prawa nie zawierają bowiem żadnych regulacji wskazujących, że niedopuszczalne jest rozwiązywanie (w tym za wypowiedzeniem) umowy o pracę przed nawiązaniem się stosunku pracy lub wprowadzających możliwość rozwiązania takiej umowy wyłącznie w okresie zatrudnienia (liczonego od daty nawiązania się stosunku pracy). Przepis art. 34 k.p. uzależnia długość okresu wypowiedzenia jedynie od długości ustalonego w umowie o pracę okresu próbnego, zaś przepis art. 33 k.p. stanowi o możliwości wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę na czas określony wyłącznie w zależności od długości okresu, na który umowa została zawarta (dłuższy niż 6 miesięcy).
Przepisy te regulują kwestie związane z rozwiązywaniem za wypowiedzeniem terminowych umów o pracę i w żadnym zakresie nie odnoszą się do „okresu zatrudnienia”. Dotyczący wypowiadania umów o pracę zawartych na czas nieokreślony przepis art. 36 § 1 k.p. posługuje się pojęciem „okresu zatrudnienia” wyłącznie dla potrzeb ustalenia długości okresu wypowiedzenia, nie odnosi się natomiast do samej możliwości wypowiedzenia umowy o pracę w czasie przed rozpoczęciem się okresu zatrudnienia.
Przyjąć więc należy, iż możliwość wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony nie jest uzależniona od rozpoczęcia się okresu zatrudnienia.