Zachowanie terminu do wniesienia odwołania

Do zachowania terminu od wniesienia odwołania od czynności zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia nie ma znaczenia dzień oddania odwołania w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23.11.2012 r. – Prawo pocztowe lub w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.

W odniesieniu do odwołania nie obowiązuje zatem fikcja, zgodnie z którą termin do wniesienia środka odwoławczego uważa się za zachowany, jeżeli ów środek został oddany w polskiej placówce pocztowej lub w placówce pocztowej operatora świadczącego usługi pocztowe w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.

Powyższe potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 07.02.2014 r. oznaczonej sygnaturą III CZP 90/13.

W pierwszej kolejności Sąd Najwyższy odwołał się do wykładni literalnej art. 180 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej: u.p.z.p.), który stanowi, że odwołanie, które rozpoznaje Krajowa Izba Odwoławcza wnosi się do Prezesa Izby w formie pisemnej lub elektronicznej opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Sąd wskazał, że odwołanie „wnosi się” oznacza według słownika języka polskiego „przedstawienie, przedłożenie komuś do rozpatrzenia, załatwienia”, a zatem chodzi o dotarcie odwołania do jego adresata. Z tego samego przepisu nie wynika, aby dla zachowania terminu do wniesienia odwołania miało jakiekolwiek znaczenie oddanie odwołania w polskiej placówce pocztowej lub w placówce operatora świadczącego usługi pocztowe w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.

W drugiej kolejności Sąd Najwyższy odwołał się do wykładni systemowej. Fikcja, zgodnie z którą złożenie środka odwoławczego jest skuteczne w dniu jego złożenia u operatora pocztowego, wynika wprost z przepisów prawa. Taka regulacja została zawarta w ustawie regulującej zamówienia publiczne, przy czym tylko i wyłącznie w stosunku do jednego ze środków ochrony prawnej, a mianowicie do skargi na orzeczenie Izby, którą wnosi się do sądu. W art. 198b ust. 2 zdanie drugie u.p.z.p. przewidziano, że wniesienie skargi w placówce pocztowej jest równoznaczne z jej wniesieniem. Regulacja ta odnosi się tylko i wyłącznie do skargi. Nadto, Sąd Najwyższy wskazał, że nie ma również uzasadnionych podstaw do odpowiedniego stosowania art. 165 § 2 k.p.c. do postępowania odwoławczego, w tym także do sposobu wniesienia odwołania.

Sąd Najwyższy zwrócił także uwagę na wykładnię historyczną. Chodzi mianowicie o to, że w art. 184 ust. 2 u.p.z.p. w brzmieniu obowiązującym do dnia 28.01.2010 r. przed nowelizacją ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 02.12.2009 r. przewidziano fikcję wniesienia odwołania do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych przez złożenie odwołania w placówce pocztowej operatora publicznego. Zmianą dokonaną na podstawie powyższej nowelizacji taką możliwość w zakresie odwołania wyłączono. W ten sposób metodą regulacji negatywnej ustawodawca wyłączył stosowanie tego domniemania również w drodze analogii do wniesienia odwołania. Ten zamiar ustawodawcy potwierdza uzasadnienie do projektu powyższej nowelizacji, w którym wskazano, że celem nowelizacji było zaproponowanie rozwiązań, które ograniczą negatywny skutek działania systemu środków ochrony prawnej, w tym przede wszystkim działania rozwiązań, które wydłużają proces udzielania zamówień publicznych.

W ocenie Sądu Najwyższego niedogodności związane w brakiem fikcji złożenia odwołania w placówce pocztowej niweluje możliwość wniesienia odwołania w formie elektronicznej opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym zdefiniowanym w ustawie z dnia 18.09.2001 r. o podpisie elektronicznym.